Werknemers met het syndroom van Down: waardevolle krachten op de werkvloer

We hadden het eerder al over andere neurodivergente neurotypes op de werkvloer. Dit keer richten we ons op werknemers met het syndroom van Down. Een neurotype dat vaak niet genoemd wordt wanneer we het hebben over neurodivergentie - maar er weldegelijk deel van uitmaakt in onze Westerse samenleving en werkvloer. Net als bij andere neurodivergente profielen brengen deze personen unieke talenten en perspectieven mee. Toch worden hun sterktes vaak overschaduwd door vooroordelen of een overfocus op de uitdagingen. Hoog tijd om dit recht te zetten.

Wat is het syndroom van Down?

Het syndroom van Down is een genetische variatie waarbij mensen een extra chromosoom 21 hebben. Dit beïnvloedt hun cognitieve en fysieke ontwikkeling, maar dat betekent niet dat, op voorwaarde dat ze dat willen, ze niet kunnen werken. Integendeel, werknemers met Down kunnen waardevolle bijdragen leveren, mits ze de juiste ondersteuning krijgen.

Waarom is het syndroom van Down een neurodivergent neurotype?

Een persoon met het syndroom van Down ervaart en interageert vaak op een andere manier dan de neurotypische standaard met de wereld. Dat zorgt dagdagelijks voor grote uitdagingen om aan die norm te voldoen. Dat kunnen uitdagingen zijn rond de cognitieve (verwerkingssnelheid), taal, de motoriek, emotieregulering of sociale aspecten. ¹ Bij elke persoon zullen deze uitdagingen zich anders voordoen - we mogen dit dus zeker niet veralgemenen en ervan uitgaan dat elke persoon met Down deze uitdagingen en in gelijke mate ondervindt. Vraag altijd al de persoon zelf wat hun uitdagingen zijn.

Daarnaast wordt vaak verondersteld dat zij laagbegaafd zijn, terwijl uit onderzoek blijkt dat 99 % van personen met Downsyndroom verstandelijk beperkt zijn, en dus 1 % normaal-, meer- of hoogbegaafd is. Dat zorgt ervoor dat deze laatste vaak tegen een muur van onbegrip en discriminatie stoten in de maatschappij en op de werkvloer. ²

Sterktes van werknemers met het syndroom van Down

We zien dat een groot deel van de mensen met Downsyndroom vaak uitblinken in sociale interacties, loyaliteit en doorzettingsvermogen. Op de werkvloer zien we vaak de volgende kwaliteiten:

• Creativiteit: ze kunnen heel goed out-of-the-box denken en buiten de gewoonlijke gezette kaders.
• Vriendelijkheid en positiviteit: ze zorgen vaak voor een warme en motiverende sfeer binnen het team.
• Zorgvuldigheid en routinegericht werken: ze kunnen vaak goed gedijen in gestructureerde werkomgevingen met duidelijke taken.
• Hoge betrokkenheid: werknemers met Downsyndroom tonen vaak veel toewijding en zijn meestal erg loyaal aan hun werkgever.
• Empathie en samenwerking: hun sociale vaardigheden dragen vaak bij aan een positieve teamdynamiek.
• Vasthoudendheid: ze zijn vaak doorzetters en blijven gefocust op hun taken.

Uitdagingen en hoe deze te ondersteunen

Natuurlijk kunnen er ook uitdagingen zijn, maar deze zijn vaak eenvoudig op te vangen met de juiste ondersteuning:

• Duidelijke instructies en visuele ondersteuning: vaak verwerken mensen met Downsyndroom verwerken informatie beter als deze visueel en gestructureerd wordt aangeboden.
• Begeleiding op maat: een mentor of buddy kan helpen bij het inwerken, sociale aspecten en ongeschreven regels beter begrijpen en dagelijkse vragen beantwoorden.
• Rustige werkomgeving: een voorspelbare en gestructureerde werkplek helpt velen om optimaal te presteren.
• Realistische verwachtingen: geef werknemers met Down ook voldoende tijd om taken uit te voeren zonder overhaaste druk.
• Vooroordelen op de werkvloer en bemoedering: ook al is het vaak goed bedoeld van leidinggevenden of collega’s, toch moet je opletten dat je niet zaken gaat veronderstellen of beslissingen gaat nemen zonder het eerst af te checken met de medewerker met het syndroom van down. Maak geen assumpties en durf vragen te stellen.

Hoe kunnen werkgevers bijdragen?

Werkgevers die werknemers met Downsyndroom aannemen, kunnen veel winnen aan inclusie. Hier zijn enkele concrete stappen:

• Creëer een psychologisch veilige werkomgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn en uitdagingen zonder angst voor negatieve gevolgen gedeeld of aangekaart kunnen worden.
• Wees helder in communicatie en ondersteun instructies met visuals of herhaling. Luister ook actief en check af of je goed hebt begrepen wat je medewerker je wil duidelijk maken (door vragen te stellen of nog eens samen te vatten).
• Geef ruimte voor flexibiliteit en job crafting, zodat hun sterktes optimaal benut worden. Ga niet overfocussen op wat niet lukt. Elke persoon is meer gemotiveerd als die wordt ingezet op de zaken waar die juist in uitblinkt.
• Bied training en bewustwording aan het team over neurodiversiteit en de waarde van inclusie. Zodat er meer begrip en zelfs bondgenootschap onder collega’s ontstaat.
• Nothing about us without us: betrek je medewerkers met het syndroom van Down in beslissingen die een impact hebben op hen in plaats van het voor hen te gaan invullen.
• Creëer een werkvloer volgens universal design: dat wil zeggen zorg dat je werkvloer voor iedereen toegankelijk is: of het nu gaat om een neurodivergent of neurotypisch persoon, een nieuwe, bestaande of toekomstige medewerker. Kleine aanpassingen kunnen al een grote impact hebben op hun welzijn, veerkracht en productiviteit - en dat is toch iets dat we willen voor iedere medewerker in onze organisatie.

Lees ook ons artikel over waarom het voor jouw bedrijf of organisatie ook een win-win is om hierop in te zetten naast het morele aspect.

Conclusie

Werknemers met het syndroom van Down zijn een verrijking voor elk team. Door hun sterke sociale vaardigheden, creativiteit, loyaliteit en doorzettingsvermogen dragen ze bij aan een innovatieve en inclusieve werkcultuur. Door kleine aanpassingen te maken en bewustwording te creëren, kunnen bedrijven optimaal gebruikmaken van hun unieke talenten.

Aan de slag gaan met neuro-inclusie en niet zeker waar te beginnen? Ontdek meer in ons gratis e-boek of reik uit naar ons.

Bronnen

Stichting Upside Down. (z.d.). Op het werk.